LitNet: Taaldebat

Senior watch slim, Jaeger Le Coulter Masters Series must not replica watches miss. Jaeger Le Coulter's master series is swiss replica watches an entry - level series in the brand, but it replica watches sale also has a complex style to replica watches online the sky.

Afrikaans as medium van onderrig by tradisioneel Afrikaanstalige tersi�re instellings

Die minister van onderwys, prof. Kader Asmal het onlangs aangekondig dat ’n informele advieskomitee aangestel is om hom te adviseer aangaande Afrikaans as onderrigtaal by tradisioneel Afrikaanstalige inrigtings vir ho�r onderwys. Die voorsitter van die komitee is prof. Jakes Gerwel, voormalige rektor van die Universiteit Wes-Kaapland.

Die Taalsekretariaat het met prof. Gerwel ooreengekom dat ’n voorlegging deur die Taalsekretariaat gedoen sal word binne die bepalings van die opdrag van die komitee.

Alle belanghebbende instansies en individue wat nog nie op georganiseerde wyse ’n voorlegging gedoen het nie, of beoog om ’n voordrag aan die Gerwel-komitee te lewer, word hiermee deur die Taalsekretariaat genooi om ’n memorandum wat sinkroniseer met onderstaande relevante standpunte in hierdie verband, aan ons te stuur. ’n Skrywe ter ondersteuning van die standpunte is ewe welkom.

Die Taalsekretariaat stel dan ’n gedistilleerde voorlegging op uit al die materiaal en dra dit as ’n ge�ntegreerde dokument aan die Gerwel-komitee voor. Die keerdatum vir die voorlegging aan die Taalsekretariaat is 25 Mei 2001.

Afrikaans as medium van onderrig aan tersi�re instellings is ’n saak van fundamentele belang in die ontwikkelingsgang van Afrikaans as ’n moderne taal met dieselfde ho�r funksies as alle erkende internasionale tale. Dit is dus nie net noodsaaklik dat die standpunt van spesifieke instansies soos tersi�re inrigtings aan die komitee oorgedra word nie. Dit is net so belangrik dat die hoeveelheid ondersteuning vir die standpunte duidelik aan die komitee uitgewys moet word. Vandaar die oproep deur middel van hierdie skrywe om vrymoedig u bydrae te stuur.

Die doel van die memorandum sal nie wees om die wiel weer van vooraf uit te vind deur byvoorbeeld standpunt in te neem oor die belang van ho�r onderrig in die sosio-ekonomiese lewe van die Afrikaanssprekende gemeenskap nie. Die bydraes moet derhalwe spesifiek afgestem wees op:

die praktiese problematiek om Afrikaans as medium van onderrig by tersi�re instellings, as wetenskapstaal en as vaktaal in ’n veeltalige omgewing te bestuur

die strategie vir transformasie wat nodig is om toegang tot Afrikaanstalige instellings te verleen aan nie-Afrikaanssprekende studente (hoofsaaklik afkomstig uit voorheen gemarginaliseerde gemeenskappe)

die rol en funksie van Afrikaans as tersi�re onderrigtaal binne ’n milieu van globalisering van wetenskaplike kennis, tegnologiese ontwikkelings en veranderde beskouings oor die rol en struktuur van die universiteitswese.

A Standpuntstelling

Die Taalsekretariaat stel hom op die volgende uitgangspunte:

Grondwetlik

Die grondwet is die hoogste reg in die Republiek. Veeltaligheid in Suid-Afrika is grondwetlik verskans. Die amptelike tale moet gelykheid van aansien geniet en billik behandel word. Gelykheid van aansien beteken nie om gelyk behandel te word onder spesifieke omstandighede nie.

Die staat mag nie regstreeks of onregstreeks onbillik teen iemand op grond van taal diskrimineer nie.

Elke Suid-Afrikaanse burger het die reg om in openbare onderwysinstellings onderwys te ontvang in die amptelike taal of tale van sy keuse, waar daardie onderwys redelik doenlik is. Ten einde aan hierdie reg beslag te gee, is die staat grondwetlik verplig om alle billike onderwyspraktyke te eerbiedig.

Ingevolge onderwyswetgewing het die minister van onderwys die reg om n� oorlegpleging, ’n nasionale onderwysbeleid te formuleer. Sodanige onderwysbeleid mag nie strydig wees met die bepalings in die grondwet nie.

Opvoedkundig

Dit is ’n internasionaal erkende beginsel dat moedertaalonderrig die mees gewenste vorm van kennis en kultuuroordrag is.

Institusioneel

Die outonomie van die beheerliggame van tersi�re inrigtings moet erken word.

Sosiaal maatskaplik

Sedert die inwerkingtreding van die nuwe politieke orde in Suid-Afrika, is alle samelewingsverbande en -strukture onderhewig aan transformasie. Transformasie gaan in ’n mindere of meerdere mate met spanning gepaard. Tersi�re inrigtings wat veral die Afrikaanssprekende gemeenskap bedien, sal moet transformeer om te ontkom aan die voorheen bevoorregte milieu en om aan die eise van die nuwe politieke en maatskaplike orde te voldoen.

B Beredenering

Transformasie
Dit is so dat die Afrikaanstalige tersi�re instellings sekere aanpassings ten opsigte van Afrikaans as onderrigmedium moet doen. Die wese van die transformasie is om toegang aan anderstalige studente by Afrikaanstalige instellings te gee. Transformasie beteken nie om die medium van onderrig van Afrikaans na Engels te verander nie.
Die wese van Afrikaans as onderrigmedium is ’n funksionele benadering. Twee faktore is veral van belang vir Afrikaans as onderrigmedium, naamlik die taal van die gemeenskap wat bedien word en die metodiek van onderrig veral op voorgraadse vlak. Met metodiek van aanbieding word bedoel dubbelmedium- of parallelmedium-onderrig. Dubbelmedium-onderrig vergestalt die wese van veeltaligheid. Parallelmedium-onderrig is op die medium en lang termyn ’n glybaan na onderrig deur medium van Engels.
Afrikaans as medium van onderrig
Die twee uiterste pole van Afrikaans as onderrigtaal, naamlik ’n suiwer Afrikaanstalige instelling aan die een kant, of die transformasie van Afrikaanstalige instellings na suiwer Engelstalige instellings aan die ander kant, is op grond van die reeds gestelde uitgangspunte onaanvaarbaar.
Die behoud van Afrikaans as medium van onderrig is vir die Afrikaanssprekende gemeenskap ’n bemagtigingstrategie, net soos die oordrag van kennis deur medium van Engels vir die anderstalige swart student ’n deurgang is na ’n w�reld van geleenthede en ’n verbetering van die lewenstandaard.
Die vakkundige kennis en terminologie wat oor jare heen by Afrikaanstalige instellings ontwikkel is, is ’n bate nie net vir Afrikaans nie, maar ook vir die nasionale en internasionale akademiese gemeenskap. Die standaard en gehalte van navorsing aan Afrikaanstalige instellings en hul bydrae tot internasionale akademiese kennis word w�reldwyd erken.
Gevolge van inkorting van Afrikaans as onderrigmedium

Op skoolvlak

Taal is ’n organisme wat gewortel en gevoed word deur alle lewensverbande waar die taal leef. Die inkorting van Afrikaans op tersi�re vlak kan nie in isolasie gesien en beoordeel word nie. Afrikaansmedium-onderrig op tersi�re vlak is die ikoon vir skoliere in Afrikaans, wat aspireer om hulself verder te bekwaam op tersi�re vlak. Hierdie skoliere is wit en bruin en swart. Die inkorting van Afrikaans as medium van onderrig aan tersi�re instellings sal hierdie visie van Afrikaanssprekende skoliere om deur middel van Afrikaans verder onderrig te word, ernstig versteur. Die noodwendige gevolg hiervan sal wees dat Afrikaans as onderrigmedium op middelbare- en sekond�reskoolvlak sal kwyn. Die motivering vir die deurlopende skoling in Afrikaans sal vervaag en die vakuum sal op skoolvlak deur Engelsmedium-onderrig gevul word.

Op die inheemse swart tale van Suid-Afrika

Die voortbestaan van Afrikaans as onderrigmedium en onderrig in die inheemse swart tale is onlosmaaklik aan mekaar verbind. Afrikaans en Engels is tans die enigste twee tale met ho�r funksies waardeur studente op tersi�re vlak onderrig kan word. Namate Afrikaans as alternatiewe onderrigmedium op tersi�re vlak ingekort word, sal dit deur Engels vervang word. Die noodwendige gevolg hiervan sal wees dat die opsie vir die inheemse swart tale om te ontwikkel tot ho�r akademiese status nooit sal manifesteer nie.

C Slot

Die uitdaging vir Afrikaans as onderrigmedium op tersi�re vlak is om te transformeer. Die strategie vir transformasie is die handhawing van die delikate balans tussen die behoud van Afrikaans as onderrigmedium op tersi�re vlak, en die toeganklikheid van anderstalige studente tot die inrigtings binne ’n funksionele onderrigstrategie en -model. Hierdie strategie moet eerstens deur die beheerliggame van die tersi�re onderriginstellings self gereguleer word, sonder voorskriftelike inmenging van die regering. Oorweging sal ook verleen moet word aan twee aspekte in die formulering van ’n funksionele taalstrategie, naamlik meertaligheid as toelatingsvereistes en sonering van bepaalde tersi�re instellings met ’n uitsluitlik Afrikaanstalige karakter.

Bogemelde uiteensetting is onderhewig aan die wil en motivering by die Afrikaanssprekende gemeenskap om die visie van onderrig deur medium van Afrikaans in stand te hou. Dit is ’n grondwetlike aanspraak wat die Afrikaanstalige student nie ontneem kan word nie. Daarsonder sal die wese van die demokrasie in Suid-Afrika aangetas word.

A.T. van der Walt
Uitvoerende Trustee
Die Taalsekretariaat
Heroldstraat 15
STELLENBOSCH
7600

Tel.: (021) 8872713
Faks: (021) 8872710
E-pos: taal@linguasek.co.za

14 Mei 2001

boontoe