Van strovuur tot uitslaande brand

Begin november werd het anders zo rustige literaire Vlaanderen even opgeschrikt door een rechterlijke uitspraak: het nieuwe boek Uitgeverij Guggenheim van enfant terrible Herman Brusselmans mocht niet te koop worden aangeboden op de boekenbeurs en zou binnen een bepaalde termijn ook uit de rekken van de boekhandels moeten verdwijnen. Modeontwerpster Ann Demeulemeester had bij de rechtbank van Antwerpen klacht neergelegd wegens een aantal passages die ‘kwetsend en eerrovend’ waren voor haar persoon.

De boekenbeurs kreeg dus zijn jaarlijks weerkerend schandaaltje en Brusselmans stond, meer nog dan mét boek, volop in de belangstelling. Maar waar gaat het nu eigenlijk over? Brusselmans staat er in Vlaanderen om bekend niets of niemand te sparen. Vooral BV’s (Bekende Vlamingen) moeten het in zijn proza regelmatig ontgelden. Wat hij over Demeulemeester schrijft kan je lezen op de website van De Standaard (zoek naar de opiniepagina of naar de rubriek letteren): http://www.standaard.be

Het verzet van de auteur en zijn uitgeverij tegen het vonnis heeft niet mogen baten. Op donderdag 4 november heeft de rechter de vorige uitspraak bevestigd. Volgens de rechter is “de publicatie van dit boek ... een misbruik van het recht op de vrije meningsuiting. Het gaat hier om een ongebreidelde belediging van een privé-persoon die niet kan worden toegelaten.” De uitgeverij heeft 14 dagen de tijd om alle boeken uit de handel te nemen en Demeulemeester moet binnen die periode een ‘bodemprocedure’ beginnen.

Het leuke aan dit alles is dat er natuurlijk een heerlijke controverse en polarisatie ontstaat. Het Brusselmans-kamp, geleid door Tom(cat) Lanoye en in zijn kielzog klinkende namen als Connie Palmen, Kristien Hemmerechts, Gerrit Komrij, noemen het arrest een aanslag op de vrije meningsuiting en spreken onomwonden van censuur. Het kamp Demeulemeester, gesteund door een aantal feministes (Paula D’Hondt, Rita Mulier, Monika Triest) vindt dat de rechten van de privacy geschonden zijn. De voorzitter van de rechtbank, Nico Snelders, ondersteunt die visie. Van censuur is er volgens hem geen sprake: “Het recht op vrije meninsuiting is niet absoluut. Het is onderworpen aan beperkingen zoals de bescherming van de goede naam.”

En eigenlijk is het allemaal ‘much ado about nothing’. Brusselmans krijgt waar hij op aanstuurt: een schandaaltje. De reactie van Lanoye en anderen is dan ook een beetje hypocriet. Hoe kan je nu verontwaardigd zijn over iets wat je uiteindelijk zelf uitlokt. Natuurlijk heeft Brusselmans het recht te schrijven wat hij wil. En natuurlijk is het een beetje enggeestig van Demeulemeester om daarop te reageren. Maar tegelijkertijd heb ik toch ook stiekem sympathie voor de modeontwerpster. Ze durft tenminste van zich afbijten, ook al krijgt ze daarmee heel het ‘progressieve geweten van Vlaanderen’ over haar dak.

boontoe

© Kopiereg in die ontwerp en inhoud van hierdie webruimte behoort aan LitNet, uitgesluit die kopiereg in bydraes wat berus by die outeurs wat sodanige bydraes verskaf. LitNet streef na die plasing van oorspronklike materiaal en na die oop en onbeperkte uitruil van idees en menings. Die menings van bydraers tot hierdie werftuiste is dus hul eie en weerspieël nie noodwendig die mening van die redaksie en bestuur van LitNet nie. LitNet kan ongelukkig ook nie waarborg dat hierdie diens ononderbroke of foutloos sal wees nie en gebruikers wat steun op inligting wat hier verskaf word, doen dit op hul eie risiko. Media24, M-Web, Ligitprops 3042 BK en die bestuur en redaksie van LitNet aanvaar derhalwe geen aanspreeklikheid vir enige regstreekse of onregstreekse verlies of skade wat uit sodanige bydraes of die verskaffing van hierdie diens spruit nie. LitNet is ’n onafhanklike joernaal op die Internet, en word as gesamentlike onderneming deur Ligitprops 3042 BK en Media24 bedryf.