LitNet: SeminaarKamer

This table is 9.2 mm thick, is replica watches online a relatively slim watches, with automatic movement, more importantly, it is fake rolex watches equipped with 1150 core, with 100 hours of fake rolex power storage, is a long dynamic table does not swiss replica watches see more regular table in paragraph.

Zwarte tranen onder de kerstboom

Ludo Teeuwen

Terwijl een zware storm over onze contreien raasde, deed de bourgondische Vlaming zich tijdens de kerstdagen vooral te goed aan dure champagne, foie gras en exotische vleessoorten zoals antilope en struisvogel. De traditionele kalkoen is naar het schijnt al een tijdje op de terugweg. Niet alleen op tafel, maar ook onder de kerstboom toonde de Vlaming zich traditioneel zeer joviaal. GSM’s (heel veel!), computerspelletjes en CD’s deden het uitstekend in geschenkverpakking. Volgens de platenzaken was vooral George Michael dit jaar een topper. Maar ook Helmut Lotti — product van eigen bodem — scoorde zeer goed. Zeker als er een oma in de familie is. Soms ligt er in de modale Vlaamse huiskamer ook nog wel eens een boek onder de kerstboom. Dit jaar was dat in de overgrote meerderheid van de gevallen het ultra-dikke Zwarte tranen van Tom Lanoye.

Zwarte tranen is de opvolger van Het goddelijke monster, de politieke sleutelroman waarmee Lanoye in 1997 nogal opzien baarde. De auteur wist namelijk niet alleen zeer gevat in te spelen op de Belgische actualiteit, hij bleek op de koop toe in staat een aantal schandaaltjes bijna pijnlijk gedetailleerd te kunnen voorspellen. In minder dan drie weken tijd gingen er van de roman niet minder dan 40.000 exemplaren over de toonbank. Lanoye was ‘hot’. De Vlaamse recensenten, vooral die van de progressieve pers (De Morgen, Humo) waren unaniem lovend. Lanoye had een eigentijdse versie van het verdriet van België geschreven.

Minder enthousiast was men in de Nederlandse pers. Het verhaal van Katrien Deschryver die per ongeluk haar man neerkogelt en daarmee het politieke gesjoemel en de corruptie van haar familie voor het voetlicht brengt, werd in Holland een amusant niemendalletje genoemd. Voor de nuchtere Hollander zijn de typisch Belgische toestanden blijkbaar net iets te banaal om nog grappig te kunnen zijn. Sommige recensenten vonden Lanoyes roman zelfs ‘moraliserend’, een niet geringe aanklacht, vooral als je weet dat onze calvinistische noorderburen zelf niets liever doen dan met een opgeheven vingertje zwaaien.

Zwarte Tranen borduurt verder op het gemengde patroon van familieroman en politieke satire van waaruit ook Het goddelijke monster was opgebouwd. Opnieuw viseert Lanoye de onverkwikkelijke Belgische mix van politiek geritsel en gearrangeer, maar met dit onmiskenbare voordeel dat die problematiek sinds de affaire Dutroux ook internationaal heel wat weerklank vond. Daarnaast probeert de auteur het niveau van de pure actualiteit te overstijgen met een vleugje magisch-realisme.

De pen van Lanoye is vlijmscherp. Hij is een briljant chroniqueur en bewonderenswaardig woordacrobaat. Zwarte tranen zorgt voor heel wat leesplezier, zoveel is zeker, maar het is jammer genoeg in vele opzichten ook een vervelend boek. Wat vooral stoort is de overdaad. Lanoye laat zowat elke politieke of sociale mistoestand de revue passeren. Het houdt gewoon nooit op. De satirische scherpte, waarin Lanoye zo goed is als hij op het podium staat, verliest na een tijdje onvermijdelijk zijn effect. Wat werkt in een performance, de snelle opeenvolging van scènes en associaties waarbij zowat alles en iedereen voor schut wordt gezet, blijkt in een boek al snel doorzichtig.

Lanoye viseert in zijn roman de Vlaamse kneuterigheid, de benauwende enggeestigheid van de hardwerkende middenstander/industrieel die er in zijn blinde egotripperij op een bijna natuurlijke wijze van uit gaat dat hij zelf de maat voor alles is. Zo ’n man — in de roman is dat Leo Deschryver — kaffert en foetert op alles en iedereen. En hij doet dat het liefst in een scabreus, dialectisch taaltje met die typisch Vlaamse gij/ge vorm (knipoog naar Louis Paul Boon!). Het probleem is dat bijna iedereen in de roman in dat taaltje tekeer gaat. Het ‘burleske’ is stilistisch gewoon te weinig gevarieerd. Zelfs de bevallige en exotische Alessandra, die nota bene uit Cuba afkomstig is, lijkt zomaar weggelopen uit een of andere Vlaamse boerenfilm uit de jaren tachtig.

De financiële connecties van de familie Deschryver brengen de roman ook enkele keren buiten de grenzen van het kleine Vlaanderen. Vooral New York en Miami fungeren prominent als ‘places to be’. Tom Lanoye is dus op reis geweest. Hij heeft zowat alle trendy plaatsen van onder andere Miami’s South Beach (Sobe in tourist-speak!) bezocht en moet dat nu zo nodig in zijn boek verwerken. Komaan Tom! Als zijn personages op een bepaald ogenblik op weg zijn van Miami naar Key West, had ik zoiets van ‘verdorie seffens gaan ze nog een pint pakken bij Sloppy Joe’s’, zogezegd Hemingway’s favoriete hang-out maar eigenlijk een doodgewone tourist-trap. En enkele regels verder is het toch wel zover zeker! Als ze nu ook nog naar de fameuze zonsondergang waren gaan kijken of gaan snorkelen in de koraalriffen, was het plaatje helemaal volledig geweest.

De grote fun in deze roman is dat Lanoye ongelooflijk goed met de pen overweg kan.

Als een cartoonist tekent hij schijnbaar moeiteloos karikaturen en hekelt hij mistoestanden. Maar het is allemaal een beetje te veel, een beetje voorspellend en daarom allicht ook te weinig aangrijpend. Een mens wordt zo moe van zoveel ellende! En uiteindelijk kan je in België toch nog altijd beter de krant lezen. De realiteit overtreft er steeds weer de fictie. Maar een krant kan je natuurlijk niet onder de kertsboom leggen. Een dik boek wel

Ludo Teeuwen

Auteur: Tom Lanoye
Titel: Zwarte Tranen
Uitg: Prometheus, Amsterdam 1999
ISBN: 90 5333 684 2