|
Akademie besluit op bekronings vir 2006Die Raad van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns het op 'n vergadering wat op 31 Maart 2006 plaasgevind het, op die volgende bekronings vir 2006 besluit. Die pryse sal op Saterdagaand 24 Junie 2006 tydens 'n bekroningsplegtigheid wat by die Universiteit van die Vrystaat sal plaasvind, aan die pryswenners oorhandig word. 'n Tweede bekroningsplegtigheid vir die pryswenners in die Suide sal later vanjaar in Stellenbosch plaasvind. Besonderhede sal later bekend gemaak word. Hierdie verklaring bevat die besonderhede van die bekronings wat vanjaar toegeken word en van die bekroondes. Die bekroondes is, waar moontlik, reeds mondeling oor die bekronings ingelig.
1. HERTZOGPRYS VIR DRAMA Die Hertzogprys van 2006 word toegeken aan Deon Opperman vir sy gepubliseerde-drama-oeuvre in Afrikaans, wat die volgende insluit: Boesman, my seun; Magspel; Donkerland; Stille nag; Môre is ’n lang dag; Die teken. Die prys word geborg deur Rapport.
2. EUGÈNE MARAISPRYS VIR PROSA Die prys word toegeken aan Marlize Hobbs vir Flarde. Die prys word geborg deur Rapport en ABSA.
GUSTAV PRELLERPRYS Die prys word toegeken aan dr Hennie Aucamp.
3. TIENIE HOLLOWAYMEDALJE VIR KLEUTERLITERATUUR Die prys word toegeken aan Martie Preller en die illustreerders Erica en Andries Maritz vir Diep, diep in ’n donker bos.
5. CJ LANGENHOVENPRYS VIR TAALWETENSKAP Die prys word toegeken aan prof Rudie Botha, professor in Algemene Taalwetenskap, Universiteit Stellenbosch. Prof Rudie Botha word op internasionale vlak erken vir sy bydraes op die gebied van taalkundige navorsing en onderrig, asook sy lang verbintenis met Nederlandse universiteite. Hy is navorsingsgenoot van die Netherlands Institute for Advanced Study, waar hy koördineerder is van ’n internasionale, multidissiplinêre navorsingspan oor die oorsprong en evolusie van taal. Hy dien vir meer as 34 jaar as departementshoof van Taalwetenskap aan die Universiteit Stellenbosch en het meer as 300 afgestudeerde magisterstudente gelewer. Sy talryke publikasies getuig van ’n toegewyde loopbaan as akademikus, nasionaal en internasionaal.
6. STALSPRYS
6.1 Stalsprys vir Multi- en Interdissiplinêre spanwerk Hierdie toekenning word gedoen op grond van al die interdissiplinêre navorsingsresultate wat hierdie twee navorsers tot dusver gelewer het, maar meer spesifiek hulle publikasie “Health and healing, disease and death in the Graeco-Roman world”, wat gepubliseer is in Acta Theologica, Supplementum 7, 2005 (Universiteit van die Vrystaat). Proff Retief en Cilliers lewer interdissiplinêre navorsing van hoogstaande gehalte tussen twee wyd uiteenlopende vakkundige dissiplines, naamlik Geneeskunde en Geesteswetenskappe (Latyn en Grieks). Dit is uniek binne die Suid-Afrikaanse sowel as die internasionale gemeenskap.
6.2 Stalsprys vir Kunstegeskiedenis Dr Frieda Harmsen het in publikasies, artikels, lesings en rondleidings oor die jare ’n sinvolle en betekenisvolle bydrae gelewer tot die bevordering van die Suid-Afrikaanse kuns teen die wye agtergrond van haar kennis en opleiding wat betref die wêreld se kunsgeskiedenis. Sy was onderwyseres, dosent aan Unisa (waar ’n eredoktorsgraad aan haar toegeken is), outeur en redakteur van talle gesaghebbende kunspublikasies.
7. TOON VAN DEN HEEVERPRYS VIR REGSWETENSKAP Die prys word toegeken aan appèlregter JJF Hefer, president van die Appèlhof tot en met sy aftrede in 2002. Regter Hefer lewer al vir bykans 50 jaar ’n onmeetbare bydrae tot die uitbreiding en uitbouing van Afrikaans as beide akademiese en regstaal. Oor ’n tydperk van meer as 30 jaar op die regbank het hy ’n toonaangewende rol in die ontwikkeling van die Suid-Afrikaanse reg gespeel. Sy uitsprake, waarvan vele in keurige Afrikaans verskyn het, getuig van insigryke regsnavorsing en skerpsinnige beredenering. Hy het in 2001 waargeneem as hoofregter en is in 2004 as buitengewone professor in Privaatreg aan die Universiteit van die Vrystaat aangestel. Sy merkwaardige intreerede getiteld “Billikheid in die Privaatreg” is in die Eeufeesuitgawe van die Tydskrif vir Regswetenskap gepubliseer.
8. EREPENNINGS VAN DIE AKADEMIE 8.1 Die Erepenning vir Musiek word toegeken aan Acáma Fick, voorheen verbonde aan die Universiteit Stellenbosch. Acáma Fick het aan die Universiteit Stellenbosch studeer en het haar loopbaan begin as onderwyseres in musiek en klasmusiek. Sy is vanaf 1976 tot 2004 lektor aan die Universiteit Stellenbosch, waar sy haar onderskei het as koormeester en dosent in musiekwetenskaplike vakke, asook didaktiek van musiekteorie. Sy stig in 1978 die Konservatorium-Dameskoor en later die Stellenbosch Camerata. Talle klankopnames van haar koorwerk is deur die jare opgeneem, onder andere die gewilde Fick in konsert met Afrikaanse koormusiek. 8.2 Die Erepenning vir Ligte Afrikaanse Musiek word toegeken aan Mynie Grové van Kaapstad. Mynie Grové begin haar sangloopbaan in 1971 om as een van die sterre in An African Music Odyssey vir Duitse TV op te tree. Sy word kort daarna lid van die Claude Larson-sangers. In 1973 word die duo Mynie en Jan gebore wat musiekliefhebbers betower het, waarna Mynie haar solo-musiekloopbaan in 1980 begin. Met haar veelsydige en gewilde musiekoptredes het sy ’n deel van die Afrikaanse musiektoneel gebly. As liriekskrywer, komponis, musiekregisseur, vervaardiger, sanger en verhoogkunstenaar het sy talle volkskatte bygedra, waarvan vele deur ander Suid-Afrikaanse skrywers opgeneem is. Haar “Ergens in mijn hart” is deur Dana Winner opgeneem en het platinumverkope in Europa behaal. Mynie het al verskeie toekennings vir haar sangtalent, liedjies, rolprentmusiek en bydrae tot die musiekbedryf ontvang. 8.3 Die Erepenning vir Visuele Kunste word toegeken aan Alexander Podlashuc van Kaapstad met erkenning aan Marianne Podlashuc (1932–2004). Alexander Podlashuc het as individuele kunstenaar diep spore getrap in die veld van tersiêre kunsopleiding in Suid-Afrika. Hy was in 1958 stigterslid van die Bloemfontein-groep. Alexander se formele kunsopleiding ontvang hy van Walter Battiss, Michaelis, Continental School of Art en aan die London Central School of Art, waarna hy kuns onderrig aan die Pretoria Tegniese Kollege. Hy was kunsjoernalis in Bloemfontein en Port Elizabeth en later hoof van die Grafiese Departement by die Kunsskool, Kollege vir Gevorderde Tegniese Onderwys in Port Elizabeth. Sy vrou, Marianne Podlashuc, het haar merk gemaak as uitlegkunstenaar, ontwerper en kunsdosent in Bloemfontein. 8.4 Erepenning vir die bevordering van geskiedenis Hierdie erepenning is bedoel om erkenning te gee aan 'n persoon vir besonder hoogstaande bydrae tot die bevordering van Geskiedenis as dissipline in Suid-Afrika. Die Erepenning vir die Bevordering van Geskiedenis word toegeken aan prof Johan Bergh. Prof Johan Bergh van die Departement Historiese en Erfenisstudies aan die Universiteit van Pretoria is ’n vakman van formaat. Hy het aan die Universiteit Stellenbosch studeer en beskik oor ’n indrukwekkende lys navorsingsuitsette. Hy het reeds talle referate by nasionale en internasionale konferensies gelewer en speel ’n belangrike rol ten opsigte van akademiese vakverenigings en vaktydskrifte. Hy is voorsitter van die Historiese Genootskap van Suid-Afrika en was tussen 1995 en 1997 president van die Suid-Afrikaanse Historiese Vereniging.
8.5 Erepenning vir Afrikaanse Televisiedramas
8.6 Erepenning vir Radiohoorspele in Afrikaans
9. FRANS DU TOITMEDALJE VIR BEDRYFSLEIDING Die medalje word toegeken aan mnr Ton Vosloo van Kaapstad. Mnr Ton Vosloo se loopbaan vorder vanaf leerlingjoernalis tot voorsitter van ’n internasionale mediamaatskappy wat op die JE asook die Amerikaanse Nasdaq en die Hongkongse Hang Seng genoteer is. Onder sy leiding neem die waarde van Naspers-aandele toe vanaf ’n openingsprys van R8 stuk tot ongeveer R120 per aandeel. Hy het ook leiding geneem in die stigting van MNet, MWeb, MTN en MIH. Dit is ’n fenomenale mediasuksesverhaal wat aan die Afrikaanse taal ’n aandeel in hierdie uiters mededingende internasionale bedryf gegee het. Die Finse regering het aan hom dié land se hoogste burgerlike orde, die Orde van die Wit Roos, toegeken vir sy bydrae tot handel en inisiatiewe vir die bevordering van Afrikaans.
10. ELISABETH EYBERSBEURS Die beurs word vanjaar toegeken aan prof Rufus H Gouws, verbonde aan die Departement Afrikaans en Nederlands, Universiteit Stellenbosch. Prof. Gouws gaan onder leiding van prof PGJ van Sterkenburg navorsing op die terrein van teoretiese leksikografie by die Instituut vir Lexocologie in Nederland onderneem. Die onderwerp van die projek: Die ontwikkeling van woordeboekstrukture vir spesifieke tipologiese kategorieë. 11. DOUW GREEFF-PRYS Die prys word toegeken vir 'n navorsings- of oorsigartikel van hoogstaande wetenskaplike gehalte wat in die SA Tydskrif vir Natuurwetenskap en Tegnologie gedurende die jaar wat die prys voorafgaan, gepubliseer is. Die prys word toegeken aan prof M Viljoen, E Johannsen en A Panzer van die Departement Fisiologie, Skool vir Geneeskunde, Universiteit van Pretoria, vir hulle artikel “Probiotika: dieet-aanvullende preparate van lewende, niepatogene mikroörganismes” wat in die SA Tydskrif vir Natuurwetenskap en Tegnologie, Jaargang 24, nr 1 & 2, 2005 verskyn het.
12. HAVENGAPRYS
Havengaprys vir Wiskundige, Chemiese of Fisiese Wetenskappe Benewens akademikus het hy ook bekendheid verwerf as analis van die nasionale verkiesingsuitslae en vir deelname aan die gewilde program Flinkdink. Hy het ’n wiskundige woordverwerkingspakket LATEX ontwerp, met ’n subpakket PMX, wat gebruikers toelaat om bladmusiek te set. Sy onvermoeide werk en geesdrif het van die Suid-Afrikaanse Wiskunde-Olimpiade ’n reusesukses gemaak. Hy lewer ’n konstante stroom publikasies op akademiese gebied, sowel as aktuele rubrieke. Hy ontvang die prys met erkenning van sy fundamentele bydraes tot die berekeningswiskunde op internasionale gebied, sy bydraes tot die popularisering en uitbouing van wiskunde in Suid-Afrika, asook sy bydrae tot die versameling van Afrikaanse wetenskapsliteratuur.
Havengaprys vir Biologiese Wetenskappe Prof Ben-Erik van Wyk is een van die voorste navorsers op die gebied van medisinale plante in Suid-Afrika. Benewens talle navorsingspublikasies het hy ook ’n reeks boeke oor medisinale en eetbare plante in Suid-Afrika en wêreldwyd geskryf. Hy is nie net by akademiese navorsing betrokke nie, maar het ook uitstekend presteer wat die kommersialisering van medisinale plante betref. Talle nasionale en internasionale toekennings vir sy werk as biologiese wetenskaplike is al aan hom toegeken. Sy fenomenale publikasielys getuig van ’n besonder toegewyde navorsingsloopbaan.
13. EREPENNING VAN DIE FAKULTEIT NATUURWETENSKAP EN TEGNIEK Prof Basie Verster is dosent en departementshoof van die Departement Bourekenkunde en Konstruksiebestuur aan die Universiteit van die Vrystaat. Hy verrig baanbrekerswerk om akademiese studie toeganklik te maak by wyse van oorbruggingskursusse en afstandsonderrig. As bourekenaar lewer hy regdeur sy loopbaan groot bydraes om die professie uit te bou, ook deur die vestiging van Acta Structura, ’n geakkrediteerde tydskrif vir die fisiese-ontwikkelingsgemeenskappe (bou-omgewing). As privaat praktiserende bourekenaar vervul hy ’n leidende rol in die bedryf en dien ook as nasionale president van die Vereniging van Suid-Afrikaanse Bourekenaars. Sy internasionale aansien word bevestig met sy aanstelling as direkteur van die International Cost Engineering Council vir Afrika vanaf 1998 en sy aanstelling as president van dié liggaam. Gesamentlike navorsing met die Royal Institute of Chartered Surveyors in Brittanje vind ook onder sy leiding plaas. Hy is ’n bekende en geliefde ondersteuner van sport en ’n ywerige medewerker om gemeenskapsontwikkeling te bevorder.
14. FARMOVS-PRYS VIR FARMAKOLOGIE EN GENEESMIDDELONTWIKKELING Die prys word toegeken aan prof PJ Milne van die Departement Farmakologie en die Departement Biochemie en Mikrobiologie, NMMU, Port Elizabeth. Prof Pieter Milne ontvang hierdie toekenning na aanleiding van volgehoue voortreflike bydraes tot farmakologie en geneesmiddelontwikkeling, spesifiek vir sy voortgesette werk op die gebied van sintese en toetsing van verskeie sikliese dipeptiede. Sy Eenheid vir Dipeptiednavorsing word hoog aangeslaan en sy gereelde publikasies in vooraanstaande geakkrediteerde tydskrifte soos Anticancer Research en Journal of Pharmacy and Pharmacology geniet wêreldwye aansien. Hy neem ’n leidende rol op die gebied van farmakologiese geneesmiddelontwikkeling en word in sy bedryf as baanbreker geag.
15. MT STEYNMEDALJE VIR NATUURWETENSKAPLIKE EN TEGNIESE PRESTASIE Die prys word toegeken aan prof SH von Solms, voorsitter en hoof van die Departement Inligtingstegnologie, Universiteit van Johannesburg. Prof Basie von Solms het oor ’n tydperk van 35 jaar ’n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling en vestiging van Rekenaarwetenskap as universiteitsvak. Hy was instrumenteel in die ontwikkeling van leerplanne vir die vak, asook vir ander vakke wat uit Rekenaarwetenskap gegroei het, byvoorbeeld Informatika, Inligtingsekerheid en Inligtingstegnologiebestuur. Sy rekord as studieleier, asook sy persoonlike navorsing, geniet internasionale erkenning. Hy het reeds verskeie bedryfstoekennings ontvang en tree as visepresident van die Internasionale Federasie vir Inligtingverwerking (IFIP) op. Hy is ook die voorsitter van die IFIP se Tegniese Vergadering, wat die aktiwiteite van al 13 tegniese komitees van die IFIP koördineer. Hy is tans betrokke by die vestiging van ’n Streekskonsortium van Rekenaarverenigings in Suider-Afrika.
16. JUNIOR KAPTEIN SCOTT-GEDENKMEDALJE (Plantkunde) Die prys word toegeken aan me BA Lubisi van die Universiteit van Pretoria. Die titel van haar verhandeling is Molecular epidemiology of African swine fever in East Africa en haar promotor was dr ADS Bastos.
17. ERELIDMAATSKAP 17.1 Erelidmaatskap word vanjaar toegeken aan prof AH van Wyk, voormalige rektor en visekanselier van die Universiteit Stellenbosch. Hierdie toekenning geskied aan prof Van Wyk op grond van sy besondere akademiese statuur in sowel sy studieloopbaan as sy onderrig- en navorsingsbydrae. Prof Van Wyk het ’n buitengewone bydrae gelewer tot die ontwikkeling van die regswetenskappe en die regsbeoefening in Suid-Afrika. Sy toonaangewende bydrae tot die ontwikkeling van die universiteitswese word allerweë erken, asook sy lojale verbondenheid tot die bevordering van die hoër funksies van Afrikaans in die wetenskap en die kunste. 17.2 Erelidmaatskap word vanjaar toegeken aan prof AJ Brink, voormalige eerste president van die Suid-Afrikaanse Mediese Navorsingsraad. Hierdie toekenning geskied aan prof Brink op grond van sy meriete as toonaangewende akademikus en leermeester van duisende in die geneeskunde. Hy word geëer as vestiger en uitbouer van die Afrikaanse vaktaal in die geneeskunde, as mediese navorser en as navorsingsadministrateur met rigtinggewende bydraes op kritieke tye. Prof Brink het nasionaal en internasionaal 'n reusebydrae tot sy vakgebied gelewer as mediese visioenêre organiseerder en integreerder van akademiese medewerking met betrekking tot die mediese wetenskappe. Benewens sy meer as 150 wetenskaplike publikasies is hy ook betrokke by die redaksies van velerlei wetenskaplike tydskrifte en was die stigter van Cardiovascular Journal of South Africa in 1989, ’n volwaardige internasionale tydskrif geïndekseer op die International Index Medicus. Hy dien in verskeie rade ter bevordering van sy vakgebied en word gekenmerk deur meesleurende inspirasie en onbaatsugtige diens, ook as Afrikaanssprekende patriot.
18. SPESIALE OORKONDE AAN DIE NZAV
19. POORT-KOMPETISIE (PUK-Kanselierstrustprys) Die wenner van die poësie-afdeling is Verishna Bornman van die Hoërskool Reitz vir haar gedig “My hart het ’n website”.
Die wenner van die prosa-afdeling is Adam Heyns van die Hoërskool Menlopark vir sy inskrywing “Chenook”.
Wil jy reageer op hierdie artikel? Stuur kommentaar na webvoet@litnet.co.za om die gesprek verder te voer op SêNet, ons interaktiewe meningsruimte.
|
|||
© Kopiereg in die ontwerp en inhoud van hierdie webruimte behoort aan LitNet, uitgesluit die kopiereg in bydraes wat berus by die outeurs wat sodanige bydraes verskaf. LitNet streef na die plasing van oorspronklike materiaal en na die oop en onbeperkte uitruil van idees en menings. Die menings van bydraers tot hierdie werftuiste is dus hul eie en weerspieël nie noodwendig die mening van die redaksie en bestuur van LitNet nie. LitNet kan ongelukkig ook nie waarborg dat hierdie diens ononderbroke of foutloos sal wees nie en gebruikers wat steun op inligting wat hier verskaf word, doen dit op hul eie risiko. Media24, M-Web, Ligitprops 3042 BK en die bestuur en redaksie van LitNet aanvaar derhalwe geen aanspreeklikheid vir enige regstreekse of onregstreekse verlies of skade wat uit sodanige bydraes of die verskaffing van hierdie diens spruit nie. LitNet is ’n onafhanklike joernaal op die Internet, en word as gesamentlike onderneming deur Ligitprops 3042 BK en Media24 bedryf. |