NeerlandiNet - Neerlandistiek in Suid-AfrikaArgief
Tuis /
Home
Briewe /
Letters
Kennisgewings /
Notices
Skakels /
Links
Boeke /
Books
Opiniestukke /
Essays
Onderhoude /
Interviews
Rubrieke /
Columns
Fiksie /
Fiction
Poësie /
Poetry
Taaldebat /
Language debate
Film /
Film
Teater /
Theatre
Musiek /
Music
Resensies /
Reviews
Nuus /
News
Slypskole /
Workshops
Spesiale projekte /
Special projects
Opvoedkunde /
Education
Kos en Wyn /
Food and Wine
Artikels /
Features
Visueel /
Visual
Expatliteratuur /
Expat literature
Reis /
Travel
Geestelike literatuur /
Religious literature
IsiXhosa
IsiZulu
Nederlands /
Dutch
Gayliteratuur /
Gay literature
Hygliteratuur /
Erotic literature
Sport
In Memoriam
Wie is ons? /
More on LitNet
Adverteer op LitNet /
Advertise on LitNet
LitNet is ’n onafhanklike joernaal op die Internet, en word as gesamentlike onderneming deur Ligitprops 3042 BK en Media24 bedryf.

Die Nederlandse Taalunie

Baliebabbels

Ina Hordijk

Ebel Hero Ebels

Het treffende schilderij, van de hand van de kunstenaar Ido Vunderink, dat onlangs uit Nederland gearriveerd is en dat nu een ereplaatsje heeft in de expositieruimte, is een portret van de oprichter van de Willem de Zwijgerstichting, Ebel Hero Ebels.

Ebels werd geboren in 1897 te Nieuw-Beerta, vlakbij Groningen, in een vooraanstaand boerengeslacht. Als jongeman studeerde hij in Delft en was daar actief betrokken bij de studentenafdeling van het ANV, geleid door Herman G.C. Cohen Stuart. Zo rond 1920 waren er in de meeste steden vrij actieve ANV-afdelingen.

Vlaanderen was verfranst, Zuid-Afrika was nog niet onafhankelijk, de oorlog van Transvaal en Oranje-Vrijstaat tegen Engeland lag nog in het geheugen. De band met de vroegere boerenrepublieken en met de Kaapkolonie was zeer sterk en dan waren er ook de Afrikaners die in Nederland studeerden. Redenen genoeg om sympathie en belangstelling op te wekken voor wat toen de ‘Groot-Nederlandse Gedachte’ werd genoemd. Ebel Ebels was niet een man van veel woorden maar wel een man van de daad op wie ze altijd konden rekenen. Hij was een van de eersten die naar Leuven ging om daar de studenten te bezoeken en te activeren. Deze episode in zijn leven stimuleerde hem in een richting die zelfs de inhoud van zijn testament heeft bepaald.

Bijna zestig jaar lang woonde en werkte Ebels in Zuid-Afrika. Na eerst de nodige kennis opgedaan te hebben, kocht hij van zijn moeders erfdeel een grote boerderij in Oost-Transvaal, maar het boerenleven paste niet bij zijn geaardheid. Later vestigde hij zich in Johannesburg en werd prospecteerder. Daarnaast had hij ook een tijdlang een im- en exportkantoor in Johannesburg. Zijn zuster schreef van hem:

    Ebel heeft zich in Zuid-Afrika op zijn eigen wijze kunnen ontplooien, hij heeft zich ontwikkeld tot ‘een zakenman grote stijl’. Hij had grote belangstelling voor de ethnologie, wist veel af van de stammen die daar wonen... Hij was een man met visie, een aangenaam causeur, die met grote kennis van zaken, met helder inzicht en begiftigd met een uitmuntend geheugen, door allen die hem kenden zeer gewaardeerd werd ...

In de zeventiger jaren had Ebels willen teruggaan naar Europa en hij wenste om in Vlaanderen te gaan wonen op een plaats van waaruit hij gemakkelijk een grote bibliotheek kon bereiken. Daar zou hij dan zijn oude dag kunnen slijten. Zijn hoop is niet in vervulling gegaan, hij stierf in Johannesburg op 12 november 1976 en werd tijdens een sneeuwstorm in het familiegraf te Nieuw-Beerta bijgezet.

Bij de opening van zijn testament bleek dat hij al op 28 april 1964 de Willem de Zwijger Stichting had opgericht en dat zij pas zou functioneren na zijn overlijden. In een brief aan vrienden had hij, vijf jaar voor zijn dood, geschreven:

    Natuurlijk weet ik wel dat er bij jullie nog altijd belangstelling ook is voor de Groot (ik zeg liever Algemeen) Nederlandse zaak en dat maakt dat we altijd nog veel gemeenschappe-lijks hebben, want bij mij is die zaak altijd van belang geweest. Zo zelfs dat ik dat ook graag ten uitdrukking wil brengen in de korte tijd die me misschien nog gegeven is — door b.v. een regeling te treffen aangaande mijn werelds bezit ten dienste van de zaak. En speciaal ook een ‘afscheidsregeling’. Niet dat ik me verbeeld veel van belang te kunnen doen, maar iets is beter dan niets ...


© Kopiereg in die ontwerp en inhoud van hierdie webruimte behoort aan LitNet, uitgesluit die kopiereg in bydraes wat berus by die outeurs wat sodanige bydraes verskaf. LitNet streef na die plasing van oorspronklike materiaal en na die oop en onbeperkte uitruil van idees en menings. Die menings van bydraers tot hierdie werftuiste is dus hul eie en weerspieël nie noodwendig die mening van die redaksie en bestuur van LitNet nie. LitNet kan ongelukkig ook nie waarborg dat hierdie diens ononderbroke of foutloos sal wees nie en gebruikers wat steun op inligting wat hier verskaf word, doen dit op hul eie risiko. Media24, M-Web, Ligitprops 3042 BK en die bestuur en redaksie van LitNet aanvaar derhalwe geen aanspreeklikheid vir enige regstreekse of onregstreekse verlies of skade wat uit sodanige bydraes of die verskaffing van hierdie diens spruit nie. LitNet is ’n onafhanklike joernaal op die Internet, en word as gesamentlike onderneming deur Ligitprops 3042 BK en Media24 bedryf.